28 Kasım Kısmi Ay Tutulması
14.15.15 Tutulma Başlangıcı
16.33.32 Tutulma ortası
18.51.54 Tutulma sonu
Ay;
İstanbul’dan saat: 16.38’de
Tekirdağ’dan saat: 16.43’de doğacak.
2012 yılının son tutulması gerçekleşecek. Ay, Dünya’nın yarı gölge konisinin içinden geçecek ve Ay yüzeyinin tamamı kapanmayacak. Dünya’nın gölgesi Ay’ın 2/3’ünü kapatacak ve tutulmanın parlaklığı 1,05 kadir olacak.
Tutulma esnasında Ay’ın Dünya’ya olan uzaklığı yaklaşık olarak 403 647 km olacak ve Ay’ın görünür büyüklüğü 30’
açı dakikası olacak.
açı dakikası olacak.
Tutulma başladığında Ay, Boğa Takımyıldızının önünde olacak
Tutulma, Avrupa kıtasının büyük bir bölümü, Afrika kıtasının doğusu, Asya kıtası, Avustralya, pasifik okyanus ve kuzey Amerika’dan gözlenebilecek. Türkiye’de Ay doğduğunda tutulmanın ortasında olacak. Yani Türkiye, tutulmanın son
yarısını gözleyebilecek.
yarısını gözleyebilecek.
Ay tutulması:
Ay, Dünya’nın arkasını dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Ay Dünya’dan çok uzakta ve Dünya’nın gölgesi küçük olduğundan Ay tutulması yalnızca birkaç dakika sürer. Ay tutulmaları sadece dolunay evresinde gerçekleşir, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesini görürsünüz. Bu, Dünya’nın gölgesidir.
Ay, Dünya’nın arkasını dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Ay Dünya’dan çok uzakta ve Dünya’nın gölgesi küçük olduğundan Ay tutulması yalnızca birkaç dakika sürer. Ay tutulmaları sadece dolunay evresinde gerçekleşir, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesini görürsünüz. Bu, Dünya’nın gölgesidir.
Tutulmanın olabilmesi için, Ay’ın, Dünya etrafındaki yörüngesiyle, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (dolunay safhasında) bulunması gerekir.
Ay, Dünya etrafında yılda yaklaşık 12 kez dolanır. Dolayısıyla, eğer Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Ay tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nınki arasında yaklaşık 5° 9′ lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay’ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Ay tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda hiç Ay tutulması olmayabileceği gibi, en çok üç Ay tutulması meydana gelebilir.
Tam, parçalı ve kısmi olmak üzere üç tip Ay tutulması vardır. Bir Ay tutulmasının tam tutulma olabilmesi için Dünya ile
Ay’ın yörüngelerinin düğüm noktalarında veya düğüm noktalarına çok yakın konumda olmaları gerekir. Aksi durumda düğüm noktalarının yakınlığına göre parçalı ya da kısmi tutulma gözlenir. Ay’ın uzaklığının tutulmaya etkisi ise, Ay ne kadar Dünya’ya yakınsa tutulma sürelerinin de o kadar artmasına sebep olur.
Ay’ın yörüngelerinin düğüm noktalarında veya düğüm noktalarına çok yakın konumda olmaları gerekir. Aksi durumda düğüm noktalarının yakınlığına göre parçalı ya da kısmi tutulma gözlenir. Ay’ın uzaklığının tutulmaya etkisi ise, Ay ne kadar Dünya’ya yakınsa tutulma sürelerinin de o kadar artmasına sebep olur.
ERKAN ARI
AKA OKULLARI GÖZLEMEVLERİ
Kaynakça: http://eclipse.gsfc.nasa.gov/eclipse.html
Videolar: Starry Night programı ile hazırlandı.