Uçaklar Neden Arkasında İz Bırakır?

Resimde gördüğünüz gibi hayatınızda bir çok uçak görmüşsünüzdür. Arkasında bir iz bırakarak yoluna devam eder. Nedenini hiç düşündünüz mü? Ben çocukken gösteri uçakları gibi bir duman çıkardıklarını düşünürdüm. Biraz daha büyüdükten sonra gerçeği öğrendim.

Bugün aynı tip bir uçak görünce bunu sizlerle paylaşmak istedim. Aslında Fen ve Teknoloji derslerinde bunları görüyorsunuz. Katıdan sıvıya geçme veya sıvıdan gaza geçme olayları. Yani erime, donma gibi olaylar. Fakat bunda biraz daha değişik bir olay var. Süblimleşme.

Süblimleşme olayı bir gazın direk olarak katı hale geçmesine denir. Peki bu nasıl oluyor? Birden soğuyan su buharı hemen kristallenip katı hale geçiyor.

Peki bunun uçakla ne alakası var derseniz o zaman cevap uçağın motorlarından geçiyor. Bir yakıtı yakmak için uçak dışarıdan hava alıyor ve motorunda bunu yaktıktan sonra egzoz yoluyla dışarıya veriyor. Tabi bu arada havadan aldığı su buharını motorda yakıtı yakarken ısıtıyor ve tekrar egzozundan dışarıya verirken yüksek sıcaklıkla veriyor. Bu durumda yüksek sıcaklıktaki su buharı yükseklerdeki düşük sıcaklığa girdiği anda kristalleşiyor yani buz haline geliyor. Böylece uçağın arkasında bir bulut oluşuyor.

Biz de bunu aşağıdan izlediğimizde sanki uçağın arkasında bir iz varmış, sanki uçak arkasından bir duman bırakıyormuş gibi görüyoruz.

Tabi burada eklemek istediğim diğer bir nokta da bu olayın uçağın motoru ve şekli ile ilgili bir bağlantısı olmaması. Tek şart sıcaklığın düşük olması ve su buharının bulunması.